در انواع کارخانه ها، معادن، و کارگاه ها با نصب اگزاست فن های کوچک و بزرگ هوای آلوده و یا گرما را از محیط خارج می کنند. این امر در مقیاس کوچک، در بخش خانگی رخ می دهد و برای تهویه هوای آشپزخانه، حمام، سرویس بهداشتی، و حتی اتاق خواب هوا تهویه می شود تا هوای تازه جایگزین رطوبت، آلودگی، و گرما شود.
اگزاست فن چیست؟
اگزاست فن(Exhaust Fan)، یک فن جهت تهویه هوای داخل فضایی محصور شده است که این کار را با کشیدن هوا از محیط داخل به محیط خارج انجام میدهد.
موارد استفاده اگزاست فن
- برای تهویه فضاهای محصور شده با گرمای بیش از حد و هوای آلوده، تجهیزات اگزاست فن مورد استفاده قرار می گیرند.
- اگزاست فن ها برای سلامتی و رفاه حال افراد بسیار ضروری می باشند؛ زیرا حفظ طراوت و تازگی هوا را برای تنفس تضمین می کنند.
- حمام ها همیشه حاوی مقدار زیادی طوبت و بو هستند و افرادی که قبلاً احساس نیاز به خریدن اگزاست فن نمی کردند، اکنون نظر متفاوتی در این مورد دارند.
اگزاست فن یوتیلیتی
اگزاست فن یوتیلیتی که با نام یوتیلیتی ست نیز شناخته می شود نوعی فن سانتریفیوژی می باشد که از آن می توان هم برای محیط های بسته و داخلی و هم برای محیط های باز استفاده کرد. جهت این امر، معمولا برای حفاظت بیشتر موتور و محرک آن را با پوشش هایی محافطت می کنند. از این فن ها در سیستم های تهویه مختلف و مصارف سبک صنعتی استفاده می شود و قادر است در انواع شرایط جوی به خوبی کار کند. البته استفاده از آن به بخش صنعت محدود نیست و در منازل نیز تعبیه می شود. 
اگزاست فن یوتیلیتی مدل تسمه ای
- ساخته شده با استیل ضد زنگ یا آلومینیوم
- دارای گواهی IBC 2006 and 2009, ASCE 7-05
- صدای کمتر
- دارای فن تسمه ای مطمئن، ایمن، و نیرومند
- فینیشینگ فسفاته قسمت های استیل برای دوام بیشتر
- ساخته شده با استیل مخصوص کارهای سنگین
- فلنج با دوام برای هوزینگ
- سوراخ های از پیش تعبیه شده برای نصب آسان تر
- چارچوب درایو از جنس استیل برای مدل های سری 200 و از جنس استیل گالوانیزه برای مدل های سری 300
- چارجوب درایو با طراحی ویژه جهت حفاظت از درایو، شفت، و یاتاقان و همچنین فیکس کردن بهتر هوزینگ
- پوشش های ضد پوسیدگی برای بخش های حساس فن
اگزاست فن یوتیلیتی مدل TCF BAV
- با چرخ پروانۀ ایرفویل در اندازه های 315 تا 930 میلی متر
- مناسب بیمارستان ها، هتل ها، مدارس، هود شیمیایی و محیط های از این قبیل
- تولید جریان هوای 54500 متر مکعب در ساعت
- فشار استاتیک 1990 پاسکال
اگزاست فن کانالی
اگزاست فن کانالی نوعی هواکش صنعتی است که برای هدایت هوا و تخلیۀ آن در داخل کانال های طویل استفاده می شود. در این اگزاست فن ها معمولا در رستوران ها، بیمارستان ها و ساختمان های بزرگ جهت استفادۀ خانگی و صنعتی بهره برده می شود و در کل، برای تخلیه مقادیر زیاد رطوبت و گرما مناسب اند.
برای این منظور در اغلب این اگزاست فن ها، پروانه ها، تیغۀ خم به عقب دارند تا مناسب شرایط سنگین کاری باشند. اگر مدت عملکرد فن های شما طولانی مدت است یا از داکت و کانال های طولانی برای جریان هوا استفاده می شود، از اگزاست فن کانالی برای تفویت چنین جریان های هوایی بهره ببرید. پوشش های ویژه، ضد جرقه و انفجار بودن، پنل های دسترسی و آپشن های دیگری نیز ممکن است روی این محصولات ارایه شوند. در ادامه به محصولات نمونه در این زمینه اشاره خواهیم کرد.
اگزاست فن کانالی مدل FR 140
- نوع سانتریفیوژی
- قابل ارائه در 6 اندازۀ مختلف با ظرفیت های متفاوت هوادهی از 150 تا 345 فوت مکعب در دقیقه
- جوش ارتعاشی شکاف ها جهت ضد نشت کردن هوزینگ
- 100 درصد قابل کنترل در سرعت
- جریان هوا تا 60 درجه سانتیگراد
- هوزینگ کاملا مهر و موم شدۀ پلاستیکی
- محافظ اورلد گرمایی و ریست اتوماتیک برای موتور
- تطبیق پذیری بالا جهت استفاده در چندین زمینۀ مسکونی و تجاری
اگزاست فن دبل
در صورتی که بر حسب نیاز، در یک اگزاست فن از دو طرف به هوزینگ و پروانه هوا ورود کند، به آن ها اگزاست دبل یا فن کولری گفته می شود. این هواکش ها قوی هستند و مناسب تهویه حجم زیاد هوا و دور پروانه پایین و فشار متوسط می باشند. از این نوع اگزاست فن ها در هواسازها نیز استفاده می شود. حداکثر دور این دستگاه ها در اندازه های متوسط کمتر از 1000 دور در دقیقه بوده و در اندازه های بزرگ آن زیر 600 دور در دقیقه می باشد.
وجود دو پروانه در این هواکش ها ظرفیت آن ها را بسیار بالا می برد.
اگزاست فن دبل مدل /TFB-GD
- صدای کم
- سانتریفیوژی
- نصب آسان
- قابلیت کار در 90 درصد رطوبت
- بازه دمای -10 تا +50 درجه سانتیگراد
- مناسب برای انواع تهویه و دمش در فروشگاه های زیرزمینی، کارخانه ها، منازل، ادارات و کارگاه ها
اگزاست فن رادیال
دلیل نام گذاری اگزاست فن رادیال، شعاعی بودن پره های پروانه در آن است تا بتواند هوای آلوده را به راحتی جا به جا کند. قدرت این هواکش ها می تواند تا 240 هزار متر مکعب بر ساعت باشد و فشار آن ها نیز به 11.5 کیلو پاسکال برسد. در کاربردهای سنگین صنعتی که هوا با ذرات معلق و رطوبت و گرمای بالا نیاز به تخلیه و جا به جایی دارد، از اگزاست فن های رادیال استفاده می شود. 
اگزاست فن رادیال TCF مدل RBO
- مناسب هوای آلوده به ذرات معلق چسبناک و سنگین
- دارای پروانه رادیال به صورتی که در تصویر اشاره شده
- در اندازه های متنوع 8.75 اینچ تا 104.25 اینچ
- جریان هوای 240900 متر مکعب در ساعت
- فشار استاتیک تا 11440 پاسکال
اگزاست فن رادیال GKH مدل GKHM_500-CIW.155.6IF
- دارای تعادل استاتیک و دینامیک بر اساس معیار DIN/ISO1940, class Q 2,5
- سرعت قابل تنظیم صد در صدی
- قابل سفارشی سازی آپشن های مختلف
عملکرد اگزاست فن
طی عملکردی الکتریکی، یک جریان الکتریکی قرار داده شده است که از سیستم گذر می کند تا موتور به کار بیافتد و به نوبه خود باعث حرکت تیغه های فن شود. در جوامع امروزی که بازده انرژی وسایل الکتریکی به عنوان یک عامل مهم در هنگام خرید هر وسیله الکتریکی در نظر گرفته می شود،اگزاست فن میزان مصرف مناسبی را داراست.
عملکرد تیغه های اگزاست فن
همانطور که موتور فن کار می کند، تیغه ها شروع به چرخش خواهند کرد. چرخش تیغه ها باعث می شود که هوای گرم اتاق به طرف فن کشیده شده و جذب شود. این هوای گرم به خارج از ساختمان می رود و به این ترتیب هوای خنک تر و تازه تر در اتاق جایگزین می شود. این جریان هوا نیز ایستایی هوا را کاهش می دهد و مخصوصاً در اتاق ها یا مناطق فاقد تهویه مناسب، مهم و مفید می باشد.
نقش ترموستات در اگزاست فن
اکثر فن های اگزاست دارای سیستم ترموستات هستند. این ترموستات، دمای معین نسبتاً بالایی را به داخل اتاق یا منطقه مورد نظر می آورد. این کار باعث می شود که اگزاست فن، سیگنالی را دریافت کند. برای به کار انداختن آن، ابتدا موتور شروع به کار می کند و تیغه ها برای تنظیم دما شروع به چرخش می نمایند.
اگزاست فن درحمام
اگزاست فن، نه تنها برای تهویه هوای خنک بلکه برای رفع رطوبت نیز استفاده می شود. این ویژگی مخصوصاً در حمام ها که رطوبت زیادی دارند، برای خروج هوا و رفع رطوبت حمام بسیار پر کاربرد می باشد. یک اگزاست فن به جذب رطوبت در جو داخل اتاق کمک می کند و موجب کاهش مشکلاتی از قبیل رشد قارچ و انگل و تأثیرات منفی حاصل از رطوبت می شود. از این رو، نیاز است که یک اگزاست فن در حمام وجود داشته باشد؛ مخصوصاً اگر تهویه مناسبی برای آن محیط وجود ندارد. همچنین، سیستم های اگزاست فن برای کاهش بوهای مختلف در یک اتاق مفید هستند. برخی از آنها حتی به یک چراغ متصل می باشند؛ به گونه ای که با روشن شدن چراغ، اگزاست فن نیز به طور خودکار روشن شده و شروع به کار می کند.
اگزاست فن آشپزخانه
در آشپزخانه ها هم به دلیل وجود گازها و دودهای مختلف ناشی از فرایند پخت و پز، سریعا هوا گرم می شود. این گازها باید سریعاً از آشپزخانه خارج شوند تا هوای تازه و خنک محیط آشپزخانه را پر کند. تحریک کننده های هوا و رطوبت نیز از طریق این فن ها از بین می روند. آلاینده های تولید شده توسط اجاق گاز، بخاری های گازی، روغن های مخصوص پخت و پز، و غیره ممکن است باعث ایجاد مشکلات تنفسی و قلبی شوند و همچنین در افراد ابتلا به این نوع بیماری ها، موجب تشدید بیماری در آنها گردند.
اگزاست فن خانگی
در منازل مسکونی نیز اگزاست فن معمولاً در اتاق هایی که تهویه مناسب نیاز دارند، سودمند می باشد. تأثیر گرما و رطوبت هوا با استفاده از اگزاست فن ها کاهش می یابد. همچنین برای از بین بردن بوی بد در اتاق و در نتیجه کمک به هوای قابل تنفس بهتر، اگزاست فن مورد استفاده قرار می گیرند. آلاینده های هوا در داخل اتاق باعث ایجاد مشکلات تنفسی مانند حساسیت، تحریک پذیر شدن برخی از نواحی بدن، مشکلات تنفسی و غیره می شود که ممکن است باعث ایجاد مشکلات عمده بهداشتی گردد. بنابراین، نمی توان اهمیت اگزاست فن را نادیده گرفت.
اگزاست فن در کارگاه ها
اگزاست فن در مکان های تجاری نیز مورد استفاده اند.به عنوان مثال در کارگاه های تجاری برای خنک کردن و آزاد سازی هوای راکد داخل کارگاه از اگزاست فن استفاده می شود.بدین منظور معمولاً بزرگتر و قدرتمندتر از فن های مورد استفاده برای اهداف مسکونی می باشند. مکان هایی مانند آشپزخانه های تجاری، فروشگاه ها، انبارها، گاراژها و غیره از طرفداران تجاری اگزاست فن ها می باشند.
مکان قرارگیری اگزاست فن
معمولا اگزاست فن ها در بالای دیوار و نزدیک سقف نصب می شوند. این نقطه ها بیشترین مقدار انباشت را دارند؛ زیرا هوای گرم به سمت بالا حرکت می کند. بسیاری از مدل های اگزاست فن دارای فناوری ترموستات هستند که موتور را قادر می سازد زمانی که دمای اتاق بالا می رود، به صورت خودکار عمل نماید.
تاریخچه تهویه و اگزاست فن
همانطور که می دانید، هدف از تهویه، کاهش یا رقیق کردن آلاینده های داخلی است. مهندسان با تجربه باید مقدار هوایی که برای رقیق کردن و کاهش آلاینده ها نیاز است تا به اندازه مورد نظر برسد را تعیین می کنند. پیشینۀ وجود تهویه و کیفیت هوا در داخل ساختمان می تواند به قرن هفدهم میلادی برسد. 
چرا باید سیستم تهویه داشته باشیم؟
با این حال، نگرانی ها در مورد «هوای بد» به سال های قبل تر از آن می رسد. یکی از دلایل اولیه برای پیاده سازی ایده تهویه، تهویه هوای داخل ساختمان به یک سطح و محیط مناسب می باشد و احتمالاً همچنان این مشکل را امروزه نیز داریم؛ به همین دلیل، سیستم تهویه را در خانه برای کاهش و حذف محصولات سوختی مورد استفاده برای گرمایش، روشنایی و پخت و پز اجرا می کنیم.
روند طراحی تهویه در طول زمان
افرادی که به 17 سال می رسند بدون شک به سرعت یاد می گیرند که اگر کسی از آتش برای پخت و پز در خانه استفاده کند، نیاز است که دود را از خانه خارج نماید. طراحی برای تهویه به سرعت در طول زمان تغییر کرده است، اما معمولاً با آلاینده های خانگی یا آلاینده های بیولوژیکی در ارتباط است که می تواند باعث ایجاد مشکلات بهداشتی و آسایشی شود.
تهویه هوا و نحوه ی ساخت خانه ها
با نگاهی به نمونه های باستان شناسی، چندین مورد را می توان در مورد چگونگی ساخت خانه ها برای تهویه هوا و بهبود کیفیت هوای خانگی پیدا کرد. چند روش مختلف برای استفاده از آتش در منزل وجود دارد. 
- در حدود 4000 تا 5000 سال قبل از میلاد، روستاییان Banpo در چین، دودکش هایی را در خانه های خود نصب کرده بودند.
- رومی ها، سوراخی را در وسط سقف خانه های خود برای مکش دود از محل زندگی خود قرار داده بودند.
- خانه هایی بتنی در حدود 750 سال قبل از میلاد، در پارک ملی Mesa Verde یافت شد که از همین روش برای تهویه استفاده می کردند.
- پس از آن، رومی ها یک سیستم گرمایشی به نام سیستم گرمایشی زیر سوز (Hypocaust) را اختراع و ایجاد کردند. این سیستم معمولاً برای خانه های بزرگ استفاده می شد.
- زیرسوز در اواخر دهه 1800 میلادی با توجه به طراحی گرمایشی فوق العاده در آن زمان به ساختمان های پارلمان بریتانیا آورده شده و در آنجا نصب شده است.
این سیستم با ایجاد هوای فضای باز در Hypocaust کار می کند و گرمای حاصل از حریق افزایش می یابد و از طریق کانال های زیر کف ساختمان، به هم متصل می شوند و سپس از طریق همین کانال ها به بالای دیوارها منتقل می گردند و به فضای خروجی ساختمان فرستاده می شوند که مانند سیستم های گرمایشی عمل می کرده است. یک سیستم نیز در اواخر دهه 1880 ساخته شده است که روش مشابهی را مورد استفاده قرار داده است و هوا را به خارج از ساختمان هدایت می کرد. هوا از خارج به لوله های بخار آب در یک محفظه گرمایشی هدایت شده و برای گرمایش ساختمان، به ساختمان منتقل می شد. دهانه خروجی در بالای ساختمان، برای مکش دود ساختمان تعبیه شده بود.
تهویه مناسب در ساختمان
اما در سال 1631، با اعتقاد بر اینکه کیفیت بد هوای داخل ساختمان می تواند باعث مشکلات سلامتی و بهداشتی شود، پادشاه چارلز اول دستور داد که سقف خانه ها باید حداقل 10 فوت ارتفاع داشته باشد و پنجره ها نیز باید عریض تر باشند تا اتاق ها تهویه پیدا کنند. این پیشرفت ها به آرامی در ساختمان های انگلستان اجرا شد. پس از آتش سوزی بزرگ لندن در سال 1666 و تخریب بسیاری از خانه ها، پیاده سازی تهویه مناسب به سرعت مورد توجه قرار گرفت. بنابراین، این راهی برای ساخت خانه هایی با تهویه بزرگتر و بهتر با دودکش و پنجره های بزرگ بود که منجر به بهبود کیفیت هوای داخل ساختمان می شد.
منبع: اگزاست فن
