هواکش صنعتی
سیستم های هواکش راه حل هایی خوبی را در کاربرد های صنعتی برای اهداف مختلفی از خنک کاری و خارج کردن حرارت تا جمع آوری گرد و غبار و انتقال مواد ارائه می دهند.
دمنده ها و هواکش صنعتی دستگاه های مکانیکی یا الکترومکانیکی ای هستند که برای به جریان درآوردن گاز(هوا) درون کانال ها، دودکش های صنعتی و بطور کلی در هر جایی که جریان برای تخلیه، خنک کاری، تهویه و انتقال مورد نیاز است، استفاده می شوند.
انتخاب هواکش صنعتی
با توجه به مشخصات کلیدی فن های صنعتی که شامل :
- کاربرد مورد نیاز
- مقدار جریان هوای لازم
- طراحی ورودی ها و خروجی ها
- پارامتر های جریان مثل فشار و بازده
- توان الکتریکی
- و ابعاد هواکش
می شود می توان نوع هواکش صنعتی مورد نیاز برای یک فرآیند صنعتی خاص مورد نظر را انتخاب کرد.
عملکرد هواکش صنعتی
دمنده ها و هواکش صنعتی معمولا به وسیله موتور های الکتریکی کار می کنند اما از دیگر تجهیزات مکانیکی مانند موتور های احتراقی نیز می توان برای بکار گیری و چرخاندن آن ها استفاده کرد. 
تفاوت بین فن و دمنده
تفاوت بین فن ها و دمنده ها در نسبت فشار هوای خروجی به ورودی می باشد. دمنده های صنعتی دارای نسبت فشار خروجی به ورودی 11/1 تا 2/1 هستند. هر نسبتی پایین تر از این مقدار را فن گویند.
انواع هواکش در صنعت
در حالت کلی در صنعت دو نوع کلی از هواکش ها مورد استفاده قرار می گیرند، هواکش های سانتریفیوژ و هواکش های جریان محوری. این هواکش ها در طراحی، عملکرد و جهت جریان هوا با هم متفاوت هستند و با توجه به این تفاوت هر کدام مزیت و معایب و کاربرد های خود را دارند. 
هواکش های جریان محوری (هواکش های پروانه ای یا فن پروانه ای)
در هواکش های(فن) جریان محوری، جریان به موازی محور فن وارد شده و در همین جهت خارج می شود و تغییری در جهت جریان به وجود نمی آید. این نوع از فن ها را معمولا با نام فن های پروانه ای نیز می شناسند. 
ساختار هواکش پروانه ای
ساختار این فن شامل یک پروانه دوار در درون یک محفظه با سطح مقطع دایروی می باشد که به منظور خارج کردن هوا از سیستم یا فرآیند در یک کانال یا دیوار نصب می شوند. همچنین فن های محوری مجهز به پره های راهنما هستند تا از چرخش هوا در ورودی یا خروجی جلوگیری کرده و جریان هوا را بصورت موازی و مستقیم وارد پروانه کنند.
ابعاد و انواع هواکش های محوری
ابعاد فن های محوری استفاده شده بسته به شرایط کاری و محل نصب متفاوت خواهد بود. فن های محوری با شکل های متفاوت در تیغه ها وجود دارند و بر این اساس طبقه بندی می شوند. این تیغه ها شامل ایرفویل، پارو و غیره هستند. در میان انواع مختلف تیغه ها، تیغه های ایر فویلی به دلیل بازده بالا و نویز پایین برای طراحی پر بازده فن ها استفاده می شوند. با توجه به جریان هوای لازم، می توان فن های محوری را در پروانه های تک مرحله ای یا چند مرحله ای طراحی کرد. فن های محوری کارآمد بوده و نیاز به توان ورودی پایین دارند و در صورت لزوم می توان از آن ها در فشار های استاتیک بالا استفاده کرد.
کاربرد هواکش محوری
از فن های جریان محوری می توان در فرآیند های صنعتی که نیاز به حجم بالای جریان هوا در فشار نسبی پایین دارند، استفاده کرد. شکل1: هواکش صنعتی جریان محوری
هواکش سانتریفیوژ
در فن های سانتریفیوژ سرعت جریان ورودی هوا بوسیله پروانه زیاد می شود. در شروع جریان هوا بصورت محوری وارد پروانه هواکش می شود اما در ادامه به دلیل نیرو گریز از مرکز(سانتریفیوژ) 90 درجه تغییر جهت داده و بصورت شعاعی از فن خارج می شود. در این هواکش ها علاوه بر پروانه محفظه یا هوزینگ نیز در ایجاد فشار بالا نقش دارد. در این نوع هواکش ها نیز مانند هواکش های محوری پیکره بندی مختلفی از تیغه ها وجود دارد که این نوع از هواکش ها بر همین اساس طبقه بندی می شوند. با توجه به نرخ جریان حجمی و فشار مورد نیاز، انواع مختلف این هواکش ها با طراحی ها و قابلیت های مختلف در فرآیند های صنعتی مختلفی استفاده می شوند که در ادامه به کاربرد دقیق آن ها اشاره می کنیم. برای بدست آوردن تغییر دلخواه در جریان هوا، این هواکش ها دارای دمپر ها و پره های راهنما هستند. همچنین در بعضی از مواقع برای بدست آوردن نرخ جریان هوای مورد نظر از ترکیب موازی یا سری این هواکش ها استفاده می شود.
کاربرد هواکش های سانتریفیوژ
فن های سانتریفوژ برای استفاده در سیستم های که مقاومت استاتیکی بالایی دارند استفاده می شوند. از این هواکش ها بطور گسترده در فرآیند ساخت سیمان، فولاد، مواد شیمیایی و در کل در محل هایی که جریان هوا با سرعت بالا نیاز است استفاده می شود. در شکل زیر اجزا تشکیل دهنده و همچنین ورودی و خروجی یک هواکش سانتریفیوژ را مشاهده می کنید. شکل2: هواکش سانتریفیوژ کاربردها برای این نوع محصول کاربرد های فراوانی وجود دارد که برای اشاره کردن به تمامی آنها نیاز به یک لیست بلند داریم. در اینجا به کاربرد های کلی این هواکش ها اشاره می کنیم.
کاربرد دمنده ها ( کاربرد فن های سانتریفیوژ ):
در فرآیند تخلیه و انتقال مثل انتقال مواد در سیستم های جمع کننده کانال دار، در تخلیه به سیلو ها، یا بار زدن به کامیون ها یا ماشین های ریلی فراهم کردن هوای احتراق برای مشعل ها و آبگرمکن های صنعتی خنک کردن تجهیزات الکتریکی در کوره های حرارتی تنظیم فشار در کابین ها، اتاق ها و محفظه ها سیستم های خنک کننده برای حذف رطوبت از قطعات قبل از نقاشی، پوشش دهی و یا بسته بندی تهویه عمومی (کارخانه، مرغداری، گاوداری و ...) فراهم کردن مکش یا فشار برای فرآیند صنعتی میز های شناور هوا خشک کردن جوهر بر روی قوطی ها و بطری ها و در کل استفاده در فرآیند های پرینت فرآوری مواد غذایی گردش هوا در فر ها و خشک کننده های صنعتی تهویه اجباری موتور های AC و DC و موتور های القایی
کاربرد هواکش صنعتی محوری :
- خروجی هوا اتاقک رنگ
- هود
- خروجی گاز جوشکاری
- فرآیند های خنک کاری در سیستم های دوار
- خنک کردن کارکنان در محیط های کاری گرم
- خنک کاری اجباری و تخلیه گرما در کارخانه های فولاد
- خنک کاری اجباری در کوره ها، فر ها و کوره های آهنگری
- تهویه عمومی با استفاده از هوای محیط و هوای جبرانی در کارخانه های، کارخانه های ذوب آهن و انبار ها
- حذف رطوبت و بخار در کارخانه های کاغذ یا حذف رطوبت و بخار از قطعات صنعتی قبل از نقاشی
مقایسه هواکش سانتریفیوژ و هواکش جریان محوری
هواکش سانتریفیوژ
هدف اصلی هواکش سانتریفیوژ:
انتقال جریان هوای حجمی معمولی با فشار بالا
مزایای سانتریفیوژ:
- تولید فشار بالا
- دارای بازده بیشتر
- تولید صدای کمتر
معایب سانتریفیوژ:
- قیمت بالا
- سنگین تر
هواکش آکسیال یا جریان محوری:
هدف اصلی هواکش جریان محوری:
انتقال جریان هوای حجمی بالاتر
مزایای هواکش آکسیال:
- قیمت پایین
- اندازه کوچک
- قابلیت حمل آسان
معایب هواکش آکسیال:
- صدای بالا
- تولید فشار پایین
مقایسه هواکش معمولی با هواکش صنعتی
در حالی که هر دو ممکن است یکسان به نظر برسد باید گفت که تفاوت های بزرگی در نحوه ی ساخت و عملکرد آنها وجود دارد. تفاوت اصلی بین این دو معمولا بوسیله قیمت آن ها مشخص می شود.
هواکش معمولی
برای ساخت هواکش معمولی از مواد و اجزاء ارزان استفاده شده است. این نوع از هواکش ها برای استفاده خانگی یا استفاده سبک در بازار های تجاری طراحی شده اند. از این فن ها در خانه ها، لوازم خانگی و سیستم های تهویه کوچک استفاده می شود.
هواکش صنعتی
هواکش صنعتی برای وظایف سنگین تر و با مواد و اجزاء محکم تری طراحی شده اند. تا مدت زمان بیشتری را کار کرده و جریان هوای بیشتر با فشار بالا تری تولید کرده و الزامات محیطی سخت تری را برطرف کنند.
هواکش صنعتی فشار بالا
از هواکش های فشار بالا معمولا در کاربرد های روزانه و همچنین صنعتی استفاده می شوند. این نوع هواکش ها را با نام دیگر هواکش های فشار بالا شعاعی نیز می شناسند که در ساخت آن ها هم از پره های خم شده به جلو و هم از پره های خم شده به عقب استفاده می شود. ویژگی بارز این هواکش صنعتی این است که می توانند فشار بالایی تولید کنند اما در عوض دبی حجمی ای که جا به جا می کنند کم است. در واقع از این هواکش ها زمانی استفاده می شود که نیاز به انتقال هوا در دبی پایین و فشار بالا باشیم. هواکش صنعتی فشار بالا که با پره های خم شده به جلو ساخته شده اند، می توانند مقدار نسبتا زیادی از هوا را جا به جا کنند. اما در عوض در تولید فشار بالا محدودیت دارند و به همین دلیل است که در ساخت هواکش های فشار بالا جزء اولویت های اول نمی باشد.
کاربرد های هواکش های صنعتی فشار بالا
- تولید هوای متراکم
- استخراج محلی
- تقویت کننده فشار برای مشعل روغن
- برای خشک کردن از آب، مثلا برای خشک کردن سبزیجات شسته شده
- تولید فشار بیش از حد در مناطق قرنطینه
- جا به جایی و انتقال گاز در لوله های طویل
- تامین هوای لازم در کوره ها
- تصفیه فاضلاب
- دستگاه تولید دود
- خشک کردن کالا ها بصورت فله ای
- دمنده های استخراج محلی
- تامین هوای محفظه احتراق
- تامین فشار سیستم
- انتقال مواد
ساختار هواکش فشار بالا
ساخت هواکش فشار بالا در مقابل حجمی از هوا که جا به جا می کند خیلی ساده و به صرفه است. این نوع هواکش ها ترکیبی از خروجی بالا با فشاری نسبتا بالا می باشند که درون محفظه ای با یک موتور الکتریکی قرار دارند و در هنگام کار کردن صدای کمی دارند. هواکش هایی که با پره های خم شده به عقب ساخته شده اند بیشترین فشار را نسبت به سایر هواکش های سانتریفیوژ تولید می کنند. علاوه بر این این نوع هواکش ها بالاترین بازده را در میان هواکش های صنعتی دارند. معمولا عرض پره در دبی هواکش اثر گذار بوده و قطر آن روی فشار مورد نظر تاثیر دارد.
فشار تولیدی هواکش صنعتی
البته لازم به ذکر است که سرعت دور هواکش، ابعاد هندسی متوسط و مختلف نیز بر روی بازده هواکش و محفظه هواکش تاثیر گذار هستند. یک هواکش صنعتی فشار بالا با پره های خم شده به عقب با یک جریان زیاد می توانند فشار خیلی زیادی تا 500 میلی بار تولید نماید. در ساخت هواکش صنعتی از دو نوع محفظه استفاده می شود. محفظه هایی با دیواره های نازک و محفظه ها با دیواره کلفت. هواکش ها با دیواره نازک دارای یک پوشش اپوکسی بوده و به عنوان یک آپشن اضافی می توان آن را ساخته شده با ATEX تحویل گرفت.
جنس هواکش های فشار بالا
هواکش ها با دیواره کلفت با انواع مختلفی از فولاد ساخته می شوند. مثل فولاد کربن دار Fe360 و احتمالا گالوانیزه، فولاد ضد زنگ AISI 304 و AISI316 و فولاد خود حفاظ. علاوه بر این موارد مورد دیگری هستند که در هنگام خرید بر اساس نیاز شما انتخاب می شوند. در ادامه فهرستی از این نوع هواکش بر اساس فشار تولیدی ارائه شده است:
هواکش های سانتریفیوژ فشار بالا دیوار کلفت
فشار P = 300 تا 25,000 Pa دبی جریانQ= 45
P= 1.000 - 18.000 Pa
Q = 850 - 180.000 m³/h
P = 1.000 - 22.000 Pa
Q = 360 - 110.000 m³/h
DVG P = 750 - 25.000 Pa
Q = 300 - 45.000 m³/h
P = 500 - 3.000 Pa
Q = 45 - 1.600 m³/h
هواکش های سانتریفیوژ فشار بالا دیوار نازک
فشار P= 500 to 9,000 Pa
دبی جریانQ= 100 to 15,000 m³/h
P = 600 - 3.750 Pa
Q = 100 - 1.400 m³/h
DMAR P = 500 - 9.000 Pa
Q = 300 - 15.000 m³/h
DMAR-S P = 500 - 5.500 Pa
Q = 300 - 4.000 m³/h
منبع: هواکش صنعتی